VIETNAM - Món Ăn Truyền Thống Bắc Ninh

Nói đến vùng quê Kinh Bắc, người ta thường nghĩ ngay đến vùng đất thiết tha và thanh bình trong những làn điệu dân ca quan họ, nhưng ở nơi đây còn có những món ăn dân dã mang đậm chất quê hương.

Cháo thái

Cháo thái - đặc sản Bắc Ninh - gắn liền với sự tích trạng nguyên Lê Văn Thịnh về thăm Đình Tổ. Do đó, nó có mặt trong các dịp lễ lớn của làng và dần trở thành điểm độc đáo mà không nơi nào khác có được.

Bát cháo thái có sự hoà quyện giữa màu trắng ngần của gạo nếp, màu xanh của hành, vàng nhạt của nước dùng gà. Tất cả thu hút khách khi thưởng thức món ăn dân dã, mộc mạc này ngay từ lần đầu tiên. Khi nồi cháo thái vừa bắc khỏi bếp và từ từ thưởng thức từng thìa cháo thái ta sẽ cảm nhận được cái mịn của hạt gạo, độ chín nhừ của gạo, thơm béo của nước gà, vị cay nồng của hạt tiêu.

Cháo thái làm rất đơn giản, không quá cầu kỳ. Bột gạo xay nhuyễn nhào với nước thật kỹ thành một cục to, nồi nước dùng là thịt gà, hoặc thịt lợn, đun trên bếp thật sôi. Dùng dao thái cục bột ra thành từng lát mỏng, rơi xuống nồi nước dùng đang sôi trên bếp cho đến khi thái hết cục bột. Khi nồi cháo chín, cho hành, gia vị hồ tiêu, nước mắm, muối vừa đủ là được.

Thưởng thức cháo thái khi còn nóng là tốt nhất, khi đó có thể cảm nhận hết cái ngon, cái ngậy, cái bùi kết tinh trong bát cháo. Khi ăn sẽ cảm nhận hương vị của cháo, độ ngọt mát của bột gạo, độ giòn của thịt gà, và giò lụa, thịt lợn băm, có độ bùi, béo, vị thơm cay của hồ tiêu, vị thơm của hành tươi và nước mắm, làm cho khách cảm nhận món ăn ẩm thực “Cháo Thái” của Đình Tổ ngon và bổ dưỡng tuyệt vời.

Bánh đúc lạc

Tương Đình Tổ hợp nhất với bánh đúc lạc. Thử tương rồi, nhất định phải ăn bánh đúc lạc chấm tương mới thấy hết cái tinh túy của chúng bổ sung cho nhau tuyệt vời như thế nào.

Bánh đúc làm từ gạo tẻ ngâm với nước vôi trong, nghiền nhỏ thành bột cho vào nồi nấu và quấy thật đều tay. Lúc gần được thì cho lạc rang vào trộn đều. Khi bánh được đổ ra mẹt lót lá chuối, chờ nguội thì xắt từng miếng chấm cùng tương. Bánh đúc lạc Bắc Ninh không nát bấy mà giòn giòn, cầm không hề dính tay, mịn, bóng. Cái bùi của lạc rang, cùng với vị gạo thanh thanh và đậm đà, beo béo của tương hòa vào nhau vừa dung dị, vừa gợi nhiều cảm xúc về một vùng đất rất đỗi bình yên.

Tương Đình Tổ

Tương Đình Tổ - đặc sản Bắc Ninh - là loại nước chấm truyền thống của Việt Nam, chắt lọc những gì tinh tuý từ hạt gạo, hạt ngô. Khác với các loại tương khác, tương Đình Tổ (huyện Thuận Thành) được làm từ nguyên liệu chính là ngô, ngoài ra còn có đỗ tương và gạo nếp cái hoa vàng. Tất cả đều được ủ và lên men tự nhiên không dùng bất kỳ một loại hoá chất hay men phụ trợ nào.

Tương Đình Tổ có màu đỏ nâu, đặc sánh, mùi thơm vị ngọt bùi, ngậy béo đặc trưng của ngô, của gạo nếp. Tương có độ ngọt tự nhiên do quá trình lên men của ngô, của đỗ tương được ngâm trong môi trường nước chín, có độ mặn vừa đủ của muối. Tất cả tạo cho tương ăn có giá trị dinh dưỡng riêng, dùng chấm rau luộc, thịt lợn, thịt bò, cá nướng, bánh đúc, bánh tẻ, bún, dùng kho cá, kho thịt…

Bánh phu thê Đình Bảng

Bánh phu thê là đặc sản nức tiếng nơi quê hương quan họ. Chiếc bánh vàng trong sắc hoa dành dành, thơm lừng hương bột nếp, đậu xanh, hạt sen, cùi dừa, bọc trong lớp lá dong giản dị. 

Bánh làm từ gạo nếp với nhiều công đoạn và quy trình phức tạp. Đặc biệt, màu của bánh phải là màu của tinh dầu hoa dành dành chứ không dùng màu hóa học. Bánh phu thê ăn dẻo bột, mà lại giòn đu đủ xanh, cắn sâu vào sẽ thấy vị ngậy bùi mà vẫn rất thanh của đổ xanh nhuyễn với cùi dừa beo béo, vị hạt sen man mát và cái ngọt lan tỏa.

Bánh phu thê làm thủ công, tốn nhiều nhân lực nhưng là thứ khó thiếu trong đám hỏi, đám cưới và nhiều dịp tết lễ của người dân. Tất nhiên, nó còn là món quà đầy ý nghĩa cho bạn bè, người thân nếu bạn đi du lịch Bắc Ninh mới về.

Bánh khúc làng Diềm

Bánh khúc làng Diềm có vỏ bánh rất mỏng nhưng không hề lộ nhân, nhân bánh có hai loại nhân đỗ và nhân hành, mỗi loại có hương vị độc đáo riêng.  Bánh khúc nhân đỗ có vị bùi của đỗ, vị béo của thịt và vị thơm của hạt tiêu. Bánh khúc nhân hành thì có cái thơm của hành khô, hạt tiêu và răm, cộng với cái giòn mộc nhĩ, cái ngậy béo của thịt ba chỉ băm nhỏ. Bánh là sự kết hợp mặn mà của các sản vật thiên nhiên, từ cái dẻo thơm của nếp cái hoa vàng, vị bùi của đỗ xanh sánh quyện cùng vị béo của thịt ba chỉ. Tất cả được dung hòa bởi vị mát lành, nồng ấm của một loại rau làm nên hương vị đặc trưng của bánh - rau khúc.

Bánh khúc ăn lúc nóng là ngon nhất có thể chấm thêm một chút muối vừng hoặc muối lạc thì khó có món sơn hào hải vị nào sánh bằng. Cái cảm giác dẻo dẻo, khi cắn, thơm mùi nếp ngon cộng với vị bùi mà thanh mát của nhân đỗ bên trong và cái béo ngậy thịt mỡ, thơm cay hạt tiêu thật khiến người ta đê mê, khoan khoái.

Bánh tẻ làng Chờ

Bánh tẻ có nơi gọi là bánh răng bừa, cũng là một thứ bánh truyền thống của đồng bằng Bắc Bộ. Mỗi địa phương có cách làm bánh tẻ riêng, nổi tiếng hơn cả là bánh tẻ làng Chờ (Bắc Ninh).  Chờ là tên gọi chung của 7 làng: Phú Mẫn, Nghiêm Xá, Trung Bạn, Ngân Cầu (thị trấn Chờ), Ngô Nội, Tiên Trà, Phù Lưu (xã Trung Nghĩa) thuộc tổng Chờ xưa. Bánh tẻ ngon nhất lại là của các làng Chờ: Ngô Nội, Tiên Trà, Phù Lưu, Nghiêm Xá.

Bánh tẻ ăn lúc còn nóng mới ngon.  Bánh có hình thuôn dài, làm từ bột tẻ bọc lá chuối, nhân có thịt thái chỉ, mộc nhĩ, hành lá.... Bánh tẻ làng Chờ dẻo chứ không nhão, nát như thứ bánh giò mà bạn thường thấy, vừa có độ giòn lại vừa có vị đậm, vị béo của nhân, nồng nàn của mùi lá, không thể lẫn vào thứ bánh tẻ nào khác được.

Bánh đa Kế

Bánh đa Kế là một món ăn bình dị, dân dã nhưng chứa đựng trong đó bao hương vị, đậm đà quê chất Bắc Ninh. Những chiếc bánh đa với hình yên ngựa vàng bóng, vị bùi, thơm mùi lạc, vừng, khoai lang... đã trở thành món quà không thể thiếu đối với du khách đến thăm hoặc chỉ ghé qua Bắc Ninh một lần.

Để làm nên những chiếc bánh thơm ngon, béo giòn, vị bùi thì phải trải qua nhiều công đoạn, thao tác của người thợ. Họ chọn gạo tẻ ngon, không dính, đem ngâm khoảng 12-13 tiếng, sau đó đem xay vỡ, phải xay hai lần để bột được kĩ, nhuyễn, mịn, sờ tay vào bột phải mát, lọc hết bụi bẩn. Bánh đa Kế không chỉ nổi danh trong nước và còn được nhiều bạn bè quốc tế ưa chuộng.

Bánh Tro

Trong không gian tĩnh lặng của Chùa Bút Tháp, du khách sẽ càng cảm nhận rõ hơn vị dẻo thơm của hạt gạo mới xen chút hương nồng nồng của nước tro rơm nếp quyện lẫn vị ngọt dịu, thanh mát của đường, mật mía và cả nét tài hoa ẩn chứa trong cách thức làm nên món bánh Tro độc đáo của người dân Đình Tổ.

Đến với Đình Tổ và thưởng thức bánh tro, du khách luôn tự hỏi rằng, phải chăng, chính bởi vị thanh mát, ngọt ngào và cả dáng hình nhỏ xinh, mềm mại của chiếc bánh Tro cổ truyền như luôn khiến người thưởng thức nhớ về vùng làng quê nơi thôn dã đầm ấm, thân thương này.

Nem Bùi

Ngoài những loại bánh, nem Bùi làng Bùi Xá có truyền thống cả trăm năm nay cũng là thứ đặc sản được người Kinh Bắc giữ gìn nguyên vẹn.Trải qua bao thăng trầm, vài năm trở lại đây nem Bùi dần có mặt trên thị trường và trở thành món ẩm thực ngon, rẻ, đồng thời là món quà trao tay ý nghĩa cho bạn bè, người thân sau mỗi dịp ghé qua Bắc Ninh.

Nguyên liệu làm nem được chọn công phu từ phần thịt ngon nhất của giống lợn ỉ đen thái chỉ, rồi sử dụng tỏi, ớt, dấm chua bóp với thính gạo xay, nắm thật chặt rồi gói lại bằng lá chuối. Sau 3 ngày nem tự chín, lúc đó mới ăn được. Mở lá chuối ra, chiếc nem hình vuông được cô chặt có màu hồng nhạt, mùi thơm của thính, vị béo béo, ngậy ngậy, chua chua của thịt hấp dẫn người ăn. Lấy một nhúm nem quấn với lá sung cắn một miếng ngon tuyệt. Nem Bùi không cần chấm với nước chấm vì nem đã đầy đủ gia vị vừa ăn, nếu thích, thực khách có thể chấm thêm với chút tương ớt.

Dọc quốc lộ 38, qua thôn Bùi Xá, ta dễ dàng bắt gặp những tấm biển hiệu “Đặc sản Nem Bùi”.  Dọc trên con đường quốc lộ chạy từ Cầu Hồ - Thuận Thành đi Hải Dương đâu đâu cũng thấy biển hiệu nem Bùi bán buôn và bán lẻ, nhiều người mua xong bóc một cái mang vào quán bia ăn thử.

Rượu làng Vân

Rượu làng Vân, một thứ đặc sản không thể thiếu vào các dịp lễ hội, tết hay làm quà biếu. Rượu được nấu bằng thứ gạo nếp thơm ngon, ngoài ra còn làm bằng sắn khô hoặc tươi, cộng thêm men gia truyền là 35 vị thuốc bắc quý hiếm và nghệ thuật ngâm ủ tài tình của người dân nơi đây. Rượu uống êm, vị đậm, uống xong có cảm giác lâm li hương vị đặc biệt trong họng và không đau đầu. Khi cầm chai rượu lắc mạnh, ngay lập tức có rất nhiều bọt tăm li ti nổi lên rồi tan dần như pháo bông, pháo hoa. Tất cả tạo nên nét riêng có của loại rượu mang thương hiệu làng Vân vốn tồn tại từ hàng chục thế kỷ qua, được mọi người trong và ngoài nước biết đến.

Nguồn: Internet sưu tầm